Bu yazımızda biraz depremden bahsetmek istiyorum. Nedir ne değildir. Allah korusun olurda depreme yakalanırsak ne yapmamız veya ne yapmamamız gerekiyor bilmek bilinçlemek adına ufak bir makale yazmak istedim.
Depremlerin Bilimsel Açıklaması ve Neden Oluştuğu
Dünya üzerinde sıklıkla karşılaşılan doğal afetlerden biri olan depremler, yer yüzünün titremesine neden olan karmaşık jeolojik olaylardır. Bu makalede, depremlerin nasıl oluştuğunu ve neden meydana geldiğini anlamak için temel bilgileri inceleyeceğiz.
Depremin Tanımı:
Deprem, yer kabuğundaki kayaçların ani bir şekilde serbest bıraktığı enerji sonucu ortaya çıkan titreşimlerdir. Bu titreşimler, yer yüzündeki çeşitli yerlerde hissedilebilir ve bazen ciddi hasara neden olabilir.
Yer Kabuğundaki Hareket:
Depremlerin temel nedeni, yer kabuğundaki tektonik plakaların sürekli olarak hareket etmesidir. Yer kabuğu, dünya yüzeyini kaplayan büyük parçalardan oluşur ve bu parçalar arasındaki sınırlarda çeşitli gerilimler birikir. Bu gerilimler, aniden serbest bırakıldığında depremlere neden olur.
Tektonik Plakaların Etkileşimi:
Dünya’nın yüzeyindeki tektonik plakalar, birbirine göre farklı hızlarda hareket eder. Bu hareket, plakalar arasında sürtünme ve çatlamalara neden olur. Bu çatlamalar, enerjinin birikmesine yol açar ve zamanla bu enerji serbest bırakılarak depremlere sebep olur.
Deprem Tipleri:
Depremler farklı türlerde olabilir. Sismik aktivitenin neden olduğu titreşimler, yer kabuğunun derinliklerine göre farklılık gösterebilir. Sığ depremler, yer kabuğunun üst kısmında meydana gelirken, derin depremler daha derin katmanlarda ortaya çıkar.
DEPREME YAKALANIRSAK NE YAPMALIYIZ?
Deprem anında doğru davranışlar sergilemek, kişisel güvenliğinizi maksimum seviyede sağlamak için önemlidir. İşte deprem anında alınması gereken temel önlemler:
- Panik Yapmadan Sakin Kalın:
Panik yapmak durumu daha kötü hale getirebilir. Soğukkanlılığınızı koruyun ve kontrol altında olun. - Güvenli Bir Yere Sığının:
Eğer mümkünse, hemen masa, masif mobilya veya iç duvar gibi dayanıklı bir yapı elemanının altına sığının. Bu, düşen nesnelerden korunmanıza yardımcı olacaktır. - Pencere Yanından Uzak Durun:
Pencere yakınında bulunuyorsanız, cam kırıkları yaralanmalara neden olabilir. Mümkünse, pencere yanından uzaklaşın. - Kapı Çerçevesine Sığının:
Kapı çerçevesine sığınmak, kapının düşmesi durumunda korunmanıza yardımcı olabilir. Ancak, bu sadece sağlam bir kapı çerçevesi varsa geçerlidir. - Asansörleri Kullanmayın:
Deprem sırasında asansör kullanmaktan kaçının. Elektrik kesintisi veya asansör arızası durumunda sıkışabilirsiniz. - Açık Alanlara Çıkın:
Eğer içeride değilseniz ve güvenli bir yere sığınılamıyorsa, açık alanlara çıkın. Binaların, direklerin veya diğer yapı elemanlarının yakınından uzak durun. - Telefonları Kullanmayın:
Deprem anında telefon hatları yoğun olabilir. Acil durumlar için kullanılacaksa, kısa ve önemli mesajlar için SMS kullanın. - Ağır Eşyaların Altına Sığının:
Eğer masif bir masa veya masa altı yoksa, başınızı ve boyunuzu korumak için ellerinizle başınızı kapatın ve mümkünse ağır bir eşyanın yanına yatın. - Gaz ve Elektrik Bağlantılarını Kapatın:
Deprem sırasında yangın riskini azaltmak için gaz ve elektrik bağlantılarını kapatın. Ayrıca, yangın söndürme ekipmanlarınızın nerede olduğunu bilin. - Tehlikeli Alanlardan Uzak Durun:
Patlama riski olan yerlere veya suyun yakınına gidilmemelidir.
Her deprem durumu farklıdır, bu nedenle genel prensipleri anlamak ve uygulamak önemlidir. Ayrıca, yerel acil durum planlarını ve tahliye yollarını bilmek de hayati önem taşır.
DOĞRU BİLDİĞİMİZ YANLIŞLAR!
Deprem sırasında yapılması gerekenlerin yanı sıra, bazı davranışlardan kaçınılması da önemlidir. İşte deprem anında yapmamanız gereken bazı davranışlar:
- Pencere Yanına Yaklaşmamak:
Camlar kırılabilir ve cam kırıkları ciddi yaralanmalara neden olabilir. Deprem sırasında pencere yanında durmak veya oturmak tehlikeli olabilir. - Asansör Kullanmamak:
Asansör kullanmak yerine merdivenleri tercih edin. Deprem sırasında asansör arızalanabilir ve sıkışabilirsiniz. - Açık Alanlara Çıkmamak:
Bina içerisindeyken, açık alana çıkmak yerine sığınak bir yer bulmaya odaklanın. Açık alanlar, düşebilecek nesneler veya bina yıkıntıları nedeniyle riskli olabilir. - Kapı Çerçevesine Sığınmamak:
Eskiden önerilen “kapı çerçevesine sığının” yöntemi, modern binalar için geçerli değildir. Kapı çerçevesi dayanıklı değilse, kapı sizi korumaz ve kapı çarpması riski vardır. - Mobilya Altına Hemen Sığınmamak:
Ani bir deprem başladığında hemen masanın altına sığınmak yerine, düşen nesnelerden korunmak için başınızı ve boyununuzu kollarınızla koruyun. Eğer sağlam bir masa yoksa, açık bir alanda başınızı koruyun. - Pencereleri Açık Bırakmamak:
Deprem anında pencereleri açık bırakmak, cam kırıklarının yayılma riskini artırır. Pencereleri kapatın ve cam kırıklarından korunmak için güvenli bir yerde kalın. - Ağır Mobilyalara Yaklaşmamak:
Deprem sırasında düşebilecek ağır mobilyalara yaklaşmamaya çalışın. Bu tür nesnelerin devrilmesi veya sarsıntı sırasında hareket etmesi olasıdır. - Yangın Tehlikesine Maruz Kalmamak:
Deprem sırasında gaz kaynaklarını veya diğer yangın riski oluşturan şeyleri kontrol etmeyi ihmal etmeyin. Alev almış bir şeyi söndürmeye çalışırken kendi güvenliğinize dikkat edin. - Telefonu Aşırı Kullanmamak:
Deprem anında telefon hatları yoğun olabilir. Acil durumlar için kullanılacaksa, kısa ve önemli mesajlar için SMS kullanın. Ayrıca, acil durum çağrıları dışındaki telefon kullanımını sınırlayın. - Kalabalıkların İçinde Bulunmamak:
Kalabalık alanlarda veya dar geçitlerde olmaktan kaçının. Panik ve kaotik durumlar sizi daha fazla tehlikeye sokabilir.
Deprem anında dikkatli ve kontrollü bir şekilde hareket etmek önemlidir. Yapılması ve yapılmaması gerekenleri bilmek, güvenliğinizi artırabilir.